Tôm khô món ăn đậm vị đặc trưng của nắng gió miền Trung

Dưới cái nắng chói chang cái màu đỏ au của tôm khô trên giàn lưới trước sân nhà. Xung quanh với những màu xanh mướt của vườn rau và cây ăn trái đã trở thành một nỗi nhớ quê xa trong chúng ta khi đi xa nhà…Mẹ đã chắt chiu và đầy những lo lắng, ngay cả những khoảng thời gian mẹ đã về hưu. Khi các con đã lớn và trưởng thành hết rồi.

Những món ăn mẹ làm như: Cá khô, tôm khô, măng khô… được mẹ phơi trong bếp thành những thực phẩm khô. Bất cứ là thứ gì phơi sấy được dưới nắng của mặt trời đã được mẹ chế biến đủ. Mẹ dành làm để phần cho các con khi đi xa nhà, một phần để biếu người nhà. Còn lại là để dành những ngày mưa gió không đi chợ được trong nhà lúc nào cũng có đồ ăn dự trữ.

Khi vào mua thì tôm, giá tôm đất, tôm mùa, tôm sắt… đang đều rẻ. Mẹ lại mua về một lúc cả mấy cân, rồi đem luộc sơ qua trong nước muối. Sau đó rồi đem phơi cả vỏ trên giàn lưới thép. Khi trời nắng to, chỉ cần 3 ngày nắng là tôm sẽ khô lại, vỏ tôm đã giòn. Rồi đem cho tôm vào một túi vải, buộc thật kín rồi dùng chày đập tôm. Sau đó đổ ra một cái mẹt tre lớn, sàng, xảy để bong hết lớp vỏ. Sau đó mẹ tranh thủ những ngày nắng tiếp theo đem phơi tiếp chỗ ruột tôm rồi sau đó mới đóng vào lọ thủy tinh để bảo quản.

Tôm khô món ăn đậm vị đặc trưng của nắng gió miền Trung

Tôm tao xong thì cho nước vào đợi sôi có thể nấu với tất cả loại rau, bí xanh, mướp đắng,… Đó là món canh mà một thời lũ trẻ chúng tôi vẫn được mẹ nấu cho ăn ngon ngọt mà vị ngon còn lan đến tận bây giờ!

Trẻ con cùng lứa tôi những năm bảy mươi xem cái món tôm khô là xa xỉ, mấy khi được rờ tới. Bởi có túm tôm khô vài lạng mẹ treo góc chạn bếp. Đến bữa nấu ăn mẹ mở ra đếm đếm vừa nắm lòng bàn tay. Đâu cỡ mươi mười con cong cong bằng mút đầu đũa khô rong.

Chạy chơi mà vào bếp bốc trộm con tôm khô, vừa nhai vừa ngậm cho mềm thì nghe vị ngọt phải biết.  Tôm khô mẹ phải đếm vậy thì làm sao bốc trộm nhiều được.

Cách tạo nên món tôm khô truyền thống

Mớ tôm đó đem ngâm nước một lúc, tôm mềm giã dập với chút hành tím, chút nước mắm. Phi chút dầu nóng tao lên trên bếp là đã nghe mùi thơm cho bọn trẻ đang nhảy nhót ngoài kia tót chạy về nhà. Vì đã tới giờ cơm và bụng cũng đã sôi ùng ục…

Tôm tao xong thì cho nước vào đợi sôi có thể nấu với tất cả loại rau, bí xanh, mướp đắng,… Đó là món canh mà một thời lũ trẻ chúng tôi vẫn được mẹ nấu cho ăn ngon ngọt mà vị ngon còn lan đến tận bây giờ!

Vì ngon thế nên mới giãi thẻ ra làm. Mua tôm tươi hấp chín rồi với cái nắng mấy hôm nay ngày nào cũng báo 39, 40 độ thì chỉ phơi hai hôm là tôm đã khô rong, lớp vỏ xốp bọc rất nhẹ bên ngoài con tôm, lấy tay bóc nhẹ là con tôm thịt đỏ au, dai, cứng. Tôm khô đó cất tủ lạnh dùng dần.

Trời nắng, lấy nhúm tôm khô khoảng mươi mười con lớ. Mớ rau muống xanh ngắt, vừa hái từ vườn, ngắt đoạn ngắn ngắn, chớ cắt khúc như nhiều người vẫn làm. Rau muống cắt khúc nghe rất dị ứng bởi gây nhớ đến món ăn bếp tập thể thời bao cấp. Mà thật thì xưa mẹ tôi hay dặn rau ngắt bằng tay ngon hơn dùng dao, dao làm cho rau có mùi và cứng hơn?!

Tôm khô chế biến được nhiều món ăn khác nhau

Nồi canh sôi bỏ rau muống vào, lửa phải già để rau mềm vẫn xanh. Sôi mấy lượt rồi thì nhắc xuống, múc ra tô, món canh dễ ăn nhất trong những ngày hè.

Tôm khô nấu canh ngọt vị hơn tôm tươi nhiều lắm. Tôm khô lột vỏ, trộn mớ kiệu chua kèm trứng vịt bách thảo là món nhậu chiều chiều hấp dẫn vô số người. Hay khỏi phải tôm chua củ kiệu, khỏi phải trứng bách thảo chỉ mỗi tôm khô, phơi xong bốc ăn vả đã bốc hơi cả ký. Cái vị tôm khô, dai dai, ngọt ngọt mềm hơn mực khô, ngon lắm.

Con gái vừa điện thoại, tôm khô ngọt lắm mẹ à, con ăn hết rồi, mai chắc làm lại. Cô gái xinh thời tiết trên đài mặc chiếc váy đỏ. Vừa dự báo là cả cái eo dài miền Trung tiếp tục rực lửa. Nắng dữ dội lắm đây, 39 độ thì phơi tôm chỉ một nắng đã khô.